Culinair fotografe Alice Santini adviseert hoe je een verhaal in je foto’s kunt verweven
“Het maakt niet uit waar ik een foto van maak. Dit is heel belangrijk voor cuinaire fotografie. Mensen staan er misschien niet altijd bij stil, maar het draait allemaal om het verhaal”, begint Alice Santini, een commerciële fotografe die gespecialiseerd is in het culinaire.
Alice woont in Parijs en is ondergedompeld in een cultuur die het culinaire aspect zeer serieus neemt. “Ik weet niet hoe het in andere landen is, maar het culinaire, en de momenten waarop we samen eten, zijn enorm belangrijk in Frankrijk”, merkt ze op. “We praten de hele tijd over eten. Zelfs tijdens het eten praten we over eten.”
“Ik weet dat sommige mensen dit grappig vinden, maar de meeste Fransen snappen niet waarom. We vinden het belangrijk om te praten over wat we gaan eten en wanneer we het gaan eten, en we delen de beste eetgelegenheden met elkaar. Daar houden we van.”
“Dit zijn kostbare momenten waarop we samenkomen om te genieten van een maaltijd. Het maakt niet uit of het met familie, vrienden of collega’s is, het is een moment waar we veel om geven. Of het nu iets simpels thuis is, zoals een rustige avond met kaas en wijn, of dat je zes uur aan het koken bent, een maaltijd delen is superbelangrijk en daar zijn zoveel verhalen over”, vertelt Alice enthousiast. “Dat zijn de verhalen die ik wil vertellen.”
Een verhaal opbouwen
Alice’s benadering rond culinaire fotografie draait om de intentie. Voordat ze zich buigt over compositie en belichting, is haar eerste taak om elk facet van het eten dat ze fotografeert te doorgronden.
“Als ik met een chef-kok werk, gaat het allemaal om het respect dat ik heb voor hun proces en hun manier van werken. Ik wil dat dit ook op de foto te zien is. Het is niet alleen de setting. Het zijn ook alle mensen die aan de maaltijd werken, die samen het verhaal vormen. Het is net als een gesprek”, zegt ze. “Dat moet een vaststaand feit zijn, want zelfs als mensen de manier waarop het bord is gedresseerd en hoe het eten is gepresenteerd niet opmerken, beïnvloedt dat wel de manier waarop ze aan het gerecht beginnen en hoe ze alle smaken proeven.”
“Dit is het verhaal dat de chef-kok je probeert te vertellen”, gaat Alice verder. “Er ligt een verhaal op en rondom het bord. Meestal zien mensen de foto en zeggen ze: ‘O ja, dat wil ik wel eens graag eten.’ Maar ze willen het eten omdat we het verhaal vertellen en ervoor zorgen dat mensen het echt voelen wanneer ze de foto zien.”
Om alle bovengenoemde redenen is een gezamenlijke aanpak de sleutel tot het werk van Alice. “Het hangt allemaal af van wat de chef-kok wil”, legt ze uit. “Soms werken we in hun keuken. Sommige chef-koks zijn er liever niet bij en sturen hun souschefs of assistenten. En soms is het geen chef-kok, maar een foodstylist. Ik pas me altijd aan de mensen met wie ik werk aan.”
“Ik heb respect voor de persoon met wie ik samenwerk, zorg ervoor dat ik alle elementen begrijp en weet wat het meest aandacht verdient in de foto. We werken samen aan technische details. Is dit element correct geplaatst? Is het voldoende gegrild? Is het te veel? Moeten we opnieuw beginnen? Alles om er zeker van te zijn dat wat we maken niet alleen mijn standpunt weergeeft, maar ook dat van de persoon die het heeft bereid.”
Maak het kiekje als het nog heet is
Vanaf het moment dat een afgewerkt gerecht wordt opgediend, is er een kritieke periode waarin het er nog op zijn best uitziet. Op dat moment zijn de kleuren en texturen precies zoals de chef het wilde. Een goede voorbereiding is de sleutel voor Alice om een resultaat te creëren dat in lijn is met de visie van de kok.
“Meestal laat ik een extra maaltijd bereiden om te zien hoe het in die omgeving past”, merkt ze op. “Ik kan mijn reflectoren juist plaatsen en spiegels gebruiken om de details in de compositie te verfijnen. Daarna gebruiken we de echte maaltijd, die goed is gedresseerd met de mooiste elementen.”
“Soms is er geen tijd”, voegt Alice toe. “We moeten vaak heel snel zijn omdat het bord rechtstreeks uit de keuken komt. In dat geval observeer ik de chef-kok om te zien hoe alles wordt bereid, zodat ik kan anticiperen en zoveel mogelijk kan organiseren voordat het bord arriveert.”
Voor haar culinaire fotografie heeft Alice camera-opstellingen nodig die zowel luxueuze details als moeiteloze flexibiliteit creëren. Daarom kiest ze voor behuizingen van zowel het GFX systeem als de X Series. “Ik verkies een GFX op een statief dat niet beweegt en mijn X Series camera in mijn hand om andere hoeken te vinden”, legt ze uit.
“Ik heb de FUJIFILM GFX50R met de FUJINON GF120mmF4 R LM OIS WR Macro. Ik heb ook een FUJIFILM X-H1 en FUJINON XF60mmF2.4 R Macro”, vertelt Alice. “Ik hou ook van tilt-shiftlenzen omdat ik hiermee het centrale punt van de foto kan bepalen. Ik kan hetgeen in beeld brengen waarop ik wil dat mensen zich focussen. Bijvoorbeeld wanneer iets heel lekkers is, een textuur, de dressing of iets anders. Het is een van de nuttigste dingen waar we niet bij stilstaan, maar ze worden voortdurend gebruikt bij culinaire fotografie.”
Tijd met een gerecht kan vluchtig zijn en Alice is vastbesloten om er bij elke opdracht het beste van te maken. “Je moet naar alle elementen kijken, wat er vers moet uitzien, wat er gekookt moet uitzien en hoe je dat gaat doen”, merkt ze op. “Ik sluit graag mijn camera aan op de computer, zodat ik het beeld op een groter scherm kan bekijken en kan zien hoe de kleuren overkomen.”
“Ik ben geen fan van nabewerking… Ik wil meteen het beste beeld. Op deze manier bespaar je tijd en heb je meer bewerkingsmogelijkheden, want je hebt al iets goeds.”
Belichting en modifiers
Waar Alice zichzelf de meeste creatieve vrijheid gunt, is met belichting, en in het bijzonder met modifiers. “Wat ik het leukst vond toen ik fotografie leerde, is lichtvorming”, merkt ze op. “Of het nu natuurlijk licht, flitslicht of led is, ik ben altijd geïnteresseerd in de vormgevers en hoe ik ze ga gebruiken. Toen ik dit ontdekte, bood het een resem van nieuwe mogelijkheden voor mijn expressie.”
“Meestal combineer ik veel verschillende lichtsoorten. Ik vind het heerlijk om flitslicht en daglicht of leds en daglicht te combineren. Zelfs als de algemene sfeer in een restaurant alleen maar kunstlicht is, vind ik het leuk om een beetje flitslicht of iets dergelijks te gebruiken om het een beetje te veranderen. Of ik gebruik vormgevers om de sfeer van de plek waar we werken aan te passen.”
“Je moet goed kijken en het licht om je heen observeren”, merkt ze op. “Dit gaf me enorm veel voldoening toen ik voor het eerst begon met fotografie. Als tekenaar of schilder was ik niet tevreden over hoe ik licht liet overkomen. Maar als je foto’s maakt, heb je dankzij de lenzen en de parameters van je camera-instellingen controle over het licht. Fotografie gaat over kiezen wat je wilt laten zien.”
“Wil je de dingen precies weergeven zoals ze er van nature uitzien, of wil je een beetje onder- of overbelichten? Wat wil je laten zien? Als je zo begint te denken, analyseer je voortdurend het licht en de schaduwen om je heen.”
Voor degenen die nieuw zijn in de wereld van belichting stelt Alice een bedachtzame aanpak voor. In haar dagelijks leven observeert ze graag de natuurlijke lichtomstandigheden en laat ze zich hierdoor inspireren.
“Hoe ziet ochtendlicht eruit in vergelijking met avondlicht? Wat zijn de verschillen en hoe veranderen de kleuren?” vraagt ze. “Als je dit eenmaal weet, volstaat belichting om een verhaal te vertellen. Je kunt zien of het een lunch of diner is. Die tijdelijkheid komt meestal tot uitdrukking in de manier waarop je het gerecht belicht.”
“Als ik op reis ben, merk ik op dat het avondeten in Italië er in de zomer er op een bepaalde manier uitziet, maar in de winter ziet dit er anders uit. En in een ander deel van de wereld verandert dit opnieuw. Zo laat ik me meestal inspireren, en dan wil ik creëren.”
Maar cruciaal voor haar lichtrichting, of elke andere creatieve keuze, is Alice’s begrip van het verhaal van haar onderwerp. “Belichting is gewoon een middel om je verhaal te vertellen”, zegt ze. “Als je eenmaal weet wat je wilt uitdrukken en hoe je dat wilt doen, wordt het natuurlijk.”
De passie vinden
In de kern draait Alice’s fotografie om het trouw blijven aan haar onderwerp. Of het nu een ambitieuze creatie van een gastronomische chef-kok is of een bescheiden vers product, al het eten heeft een verhaal te vertellen. De rol van Alice is om dat verhaal bloot te leggen en er hulde aan te brengen.
“Weet waar je een foto van maakt en blijf geïnteresseerd in het proces”, legt ze uit. “Hoe worden de groenten geteeld? Hoe wordt alles voorbereid en waarom? Wat is de bedoeling van de chef-kok, en welke technieken gebruikt hij of zij?”
Alleen door zich onder te dompelen in de culinaire wereld, kan Alice het verhaal van elk gerecht samenstellen. “Het gaat niet alleen om een mooi bord. Het is het hele proces, want koken kost veel tijd – en veel elementen. Er is een goede reden waarom mensen zo vroeg opstaan om zo vers mogelijk voedsel te kopen!”
“Dit is waar het allemaal om draait. Praat met de mensen die gepassioneerd zijn over wat ze doen en kom dankzij hen meer te weten. Hoe meer je weet over datgene waar je een foto van maakt, hoe beter het verhaal.”
